Drzecin
Drzecin – Trettin, dawniej: Dretthyn. Według Berghausa nazwa miejscowości odzwierciedla prawdopodobnie rdzeń słowa ,, Dern ‘’ i może oznaczać ,, trawa ‘’ lub ,, trawnik ‘’, darń.
Drzecin jest oddalony ok. 5,5 km na północny wschód od Słubic. Wieś leży na krawędzi łańcucha wzniesień zamykających dolinę Odry od wschodu. W okresie, z którego pochodzi pierwsza pisemna wzmianka z 1284 roku, wieś znajdowała się w posiadaniu askańskich margrabiów Ottona IV i Waldemara. Położenie topograficzne miejscowości umożliwiło budowę napędzanych wodą młynów. Służyły one do zaopatrzenia okolicznych wsi i należały do skarbu miasta Frankfurtu.
W związku z tym już z końca XVI wieku pochodzą wzmianki o dwóch młynach wodnych, tzw. starym młynie Bäckera i znajdującej się niedaleko pilśniarce.
Na mapie topograficznej z 1844 roku widać również cztery inne młyny, zlokalizowane wzdłuż potoku o nazwie ,, Hühnerfließ ‘’, płynącego 2 km na południe od środka wsi, między Wzniesieniami Drzecińskimi a Wzgórzem Młyńskim. Za wyjątkiem pilśniarki w okresie tym młyny, tj. Wielki młyn, młyn Beckera oraz należący do Biskupic młyn Reetscha były młynami zbożowymi.
Najpóźniej w końcu średniowiecza Drzecin posiadał własny kościół będący filią kościoła w Kunowicach. Jego ruiny zachowały się do dziś. W 1785 roku podaje się, że w Drzecinie oprócz leśnictwa, gospody i kuźni były ponadto dwa ze znanych już młynów (młyn Bäckera i Wielki młyn) oraz folwark z owczarnią, który według danych statystycznych Bratringa z 1809 roku należał do skarbu miasta Frankfurt. Wtedy też – jak wykazuje Bratring – kilka lat po wyzwoleniu chłopów, Drzecin liczył 279 mieszkańców w 48 gospodarstwach domowych. Wśród nich był sołtys lenny, 8 chłopów uwłaszczonych i 2 chłopów uwłaszczonych połowicznie, 16 kmieciów uwłaszczonych, 11 budników (chłopów małorolnych) i 10 komorników. Ponadto istniała kuźnia oraz 1753 morgowe gospodarstwo leśne.
W związku z tym, że we Frankfurcie i okolicznych wsiach brakowało tanich materiałów opałowych, w 1815 roku, w okolicach Drzecina, w dolinie rzeki Olchy rozpoczęto wydobycie torfu. Jednak już w 1832 roku zasoby torfu na południowy zachód od wsi były prawie zupełnie wyczerpane. Nieco powyżej miejsca wydobycia torfu stoi jeszcze kilka tzw. domów torfowych. Dane statystyczne z 1864 roku wskazują, że w Drzecinie istniały wtedy dwa młyny wodne, leśniczówka oraz folwark, pozostający w dzierżawie wieczystej. Wieś liczyła 64 domy mieszkalne z 631 mieszkańcami. Do młyna Beckera należały 2 budynki mieszkalne oraz 22 mieszkańców. Aż do XX wieku Drzecin pozostaje wsią chłopską. Spis ludności z 1939 roku wykazuje 133 gospodarstwa domowe i 485 mieszkańców.
Jeszcze dziś układ Drzecina pozwala rozpoznać typowy dla średniowiecza układ wsi owalnicy z centralnym placem, określanym jako nawsie. Nawsie Drzecina rozciąga się z północnego zachodu na południowy wschód, zakolem przylegając do zbocza wschodniego brzegu doliny Odry. Biegnąca prawym brzegiem Odry szosa ze Słubic dochodziła do placu, przecinając w poprzek jego zachodnią część. Rozbudowa szosy na odcinku pomiędzy Słubicami a Kostrzynem zmieniła ten układ tak, że dużej części nawsia nie można już rozpoznać.
Przy szosie wylotowej na północy miejscowości zachowały się fragmenty byłego drzecińskiego folwarku. Nieruchomość ta była po 1960 roku eksploatowana przez PGR. Kilka dróg polnych prowadziło stąd do okolicznych lasów i na łęgi odrzańskie. Na południowym krańcu nawsia widoczne jest jeszcze dziś rozgałęzienie szosy: na północ do Lisowa, na wschód do Starych Biskupic oraz na południe,
w kierunku dawnego frankfurckiego lasu podmiejskiego oraz do młynów nad potokiem o nazwie ,,Hühner Fließ‘’. Na tym terenie do końca II wojny światowej, znajdowały się majątki bogatych chłopów, w większości zniszczone podczas Wojny i w latach powojennych.
Zachowanym przykładem dawnej zabudowy jest budynek z połowy XIX wieku (bez numeru), zlokalizowany poniżej nawsia przy dzisiejszej trasie przelotowej.
Inne zachowane budynki przy północnej części dawnego nawsia to domy nr 11 i nr 36. Posiadają one typowe dla mniejszych i średnich domów chłopskich ostatniego trzydziestolecia XIX wieku fronty, których proste, typowe fasady
o klasycystycznym wyglądzie odzwierciedlają wpływy polskiej zabudowy miejskiej.
Kościół zlokalizowany niegdyś powyżej zabudowań wiejskich, na obmurowanym wzniesieniu po południowej stronie nawsia został silnie uszkodzony po koniec II wojny światowej. W 1964 roku ruina została rozebrana, a wieża wysadzona w powietrze. Poniżej rozebranego w międzyczasie kościoła wzniesiono kamień pamiątkowy ku czci poległych w I Wojnie Światowe
